Instalacja Linux Mint na moim przykładzie

Drogi czytelniku!

W tej notce pokażę Ci, jak przygotować Linux Mint tak, by działał jako wygodny komputer do codziennej pracy.
Nie będę pisał teorii, tylko pokażę, jak ja to robię krok po kroku – na własnym przykładzie.

Ten tekst jest dla osób, które chciałyby spróbować Linuxa, ale trochę się go obawiają.
Spokojnie – wszystko da się zrobić bez magii i bez stresu. 🙂

Krok 1. Pobranie systemu

Wejdź na oficjalną stronę Linux Mint i pobierz obraz ISO (czyli instalator systemu).
Jeśli nie chcesz szukać, możesz użyć też tego linku: mirror

Uwaga: Obecnie zaleca się pobierać wersję Linux Mint 22.1 (nazwa kodowa Xia), ponieważ obrazy ISO wersji 22.2 mogą być uszkodzone czyli instalator nie chce się uruchomić z powodu błędu „Invalid Magic Number„. Warto poczekać, aż zostaną poprawione przez twórców systemu.

Krok 2. Przygotowanie instalacji

Masz dwie opcje:

Maszyna wirtualna (dla testów) – uruchamiasz Linuxa wewnątrz Windowsa, np. przez VirtualBox.
Pendrive instalacyjny (dla realnej instalacji) – nagrywasz pobrany plik ISO na pendrive’a.
Instrukcję znajdziesz tutaj: nagrywanie ISO na pendrive

Krok 3. Instalacja i pierwsze uruchomienie

Gdy uruchomimy instalator za pomocą ikonki Install Linux Mint to pojawi nam się okno wybrania języka. Wybieramy język polski i przechodzimy dalej przyciskiem Naprzód.

W momencie dojścia do ekranu Kodeki multimediów zaznaczamy wszystko (może pojawić się informacja o sterownikach od innych producentów które też trzeba zaznaczyć).

Następnie wybieramy Wyczyszczenie dysku i zainstalowanie Linux Mint, oraz klikamy Funkcje zaawansowane… i wybieramy poniżej zaznaczone opcje.

W kolejnym kroku ustawiamy hasło do zaszyfrowanego dysku.
To właśnie ono będzie chronić dane przed niepowołanym dostępem – więc wybierz coś solidnego, ale takiego, co zapamiętasz.

Jeśli masz możliwość, włącz także klucz odzyskiwania (recovery key).
Zapisz go na kartce i schowaj w bezpiecznym miejscu, z dala od komputera.
Dzięki temu w razie awarii lub zapomnienia hasła będzie można odzyskać dostęp do danych – a jeśli ktoś inny wszedłby w jego posiadanie, mógłby odszyfrować Twój dysk, więc ostrożność jest tu kluczowa.

Opcja „Zamazania pustej przestrzeni dysku” jest zalecana, zwłaszcza jeśli dysk był wcześniej używany.
Jeśli jednak system instalowany jest na nowym, czystym dysku, można ją spokojnie pominąć – nie przyniesie to dodatkowych korzyści, a jedynie wydłuży czas instalacji.

Co oznacza „Zamazanie pustej przestrzeni dysku”?

Gdy tworzysz szyfrowany dysk lub partycję, opcja „zamazania pustej przestrzeni” powoduje, że system zapisuje losowe dane w każdej wolnej przestrzeni dysku przed zaszyfrowaniem.

Bez tego, szyfrowanie dotyczy tylko obecnie zapisanych plików i metadanych – a w wolnych sektorach dysku mogą pozostać stare dane z poprzedniego użycia dysku, które potencjalnie mogłyby zostać odzyskane przez specjalistyczne narzędzia.

Teraz ustawiamy dane naszego nowego i pierwszego użytkownika. Tu wybieramy opcję Wymaganie hasła do zalogowania i zaznaczamy opcję Zaszyfruj mój katalog domowy dla wzmocnienia bezpieczeństwa.

I czekamy aż system się zainstaluje 🙂

Teraz wybieramy Uruchom ponownie i klikamy Enter gdy pojawi się informacja Please remove the installation medium, then press ENTER:

Krok 4. Instalacja potrzebnych programów

Po pierwszym uruchomieniu systemu warto wykonać aktualizację oprogramowania.
Kliknij w dolnym pasku ikonę białej tarczy z żółtą kropką, a następnie wybierz „Zastosuj aktualizacje”.
Menadżer aktualizacji pobierze najnowsze informacje o Menadżerze aktualizacji, po czym będzie można zaktualizować system.

Gdy lista pakietów zostanie odświeżona, kliknij ponownie „Zainstaluj aktualizacje”, potwierdź hasło i pozwól systemowi się zaktualizować.

Instalacja programów

Poniżej znajdziesz listę pakietów i poleceń, które ja sam instaluję po świeżej instalacji Linux Mint.
Jeśli czegoś nie potrzebujesz — po prostu pomiń.

Wszystkie polecenia wykonuj w Terminalu jako zwykły użytkownik

Programy codziennego użytku

LibreOffice

Darmowy odpowiednik Microsoft Office.
Zawiera Writer (Word), Calc (Excel) i Impress (PowerPoint).
Idealny do dokumentów, raportów i prezentacji.

sudo add-apt-repository ppa:libreoffice/ppa -y && \
sudo apt update && \
sudo apt full-upgrade -y

Brave

Szybka, bezpieczna i prywatna przeglądarka internetowa.
Wbudowane blokowanie reklam — YouTube działa bez irytujących przerywników. 😉

curl -fsS https://dl.brave.com/install.sh | sudo sh

OBS Studio

Program do nagrywania ekranu i streamingu.
Świetny dla osób prowadzących szkolenia, streamy lub tworzących tutoriale.

sudo add-apt-repository -y ppa:obsproject/obs-studio && sudo apt update -y && sudo apt install -y obs-studio

NextCloud Client

Synchronizacja plików z serwerem Nextcloud.

sudo apt install nextcloud-desktop -y

KeepassXC

Menedżer haseł przechowywanych lokalnie – bez chmury, bez reklam.

sudo apt install keepassxc webext-keepassxc-browser -y

Sprzęt i system

Boot repair

Narzędzie do naprawy GRUB-a i problemów z uruchamianiem systemu.

sudo add-apt-repository ppa:yannubuntu/boot-repair -y && \
sudo apt-get update && \
sudo apt-get install -y boot-repair

Sterowniki do drukarki HP

sudo apt install hplip hplip-gui -y

Usługi druku

sudo apt install cups avahi-daemon -y && \
sudo usermod -aG lp $USER && \
sudo usermod -aG lpadmin $USER

Serwer oraz klient SSH

sudo apt install openssh-server openssh-client -y

Narzędzia techniczne i programistyczne

Zbiór programów potrzebnych do budowania oprogramowania, pracy z bazami SQLite, tworzenia archiwów i innych zadań administracyjnych.

sudo apt update -y && \
sudo apt install -y python3 python3-dev python3-setuptools python3-wheel python3-pip python3-venv \
software-properties-common apt-transport-https ca-certificates curl gpg meld flameshot gimp notepadqq \
jq wget curl nano gcc g++ autoconf autogen automake make cmake screen sqlite3 sqlitebrowser \
network-manager-openconnect-gnome openconnect gnome-disk-utility okular git file-roller \
p7zip-full zip unzip rar unrar xarchiver arj lbzip2 lhasa liblz4-tool lrzip lzip lzop \
ncompress pbzip2 pigz plzip unar

Visual Studio Code

Popularny edytor kodu od Microsoftu – lekki, szybki i z ogromną bazą rozszerzeń.

sudo apt update -y && \
sudo apt install -y wget software-properties-common apt-transport-https ca-certificates curl gpg && \
wget -qO- https://packages.microsoft.com/keys/microsoft.asc | gpg --dearmor > microsoft.gpg && \
sudo install -o root -g root -m 644 microsoft.gpg /usr/share/keyrings/ && \
sudo sh -c 'echo "deb [arch=amd64 signed-by=/usr/share/keyrings/microsoft.gpg] https://packages.microsoft.com/repos/code stable main" > /etc/apt/sources.list.d/vscode.list' && \
sudo apt update -y && \
sudo apt install -y code && \
rm microsoft.gpg

Java 17 FX JDK Zulu

Java 17 z obsługą JavaFX.

DOWNLOAD_URL=$(curl -s "https://api.azul.com/metadata/v1/zulu/packages/?java_version=17" | jq -r '.[] | select(.name | test("fx-jdk.*linux.*amd64\\.deb$")) | .download_url' | head -n1) && \
if [ -z "$DOWNLOAD_URL" ]; then echo "Nie znaleziono paczki .deb z FX JDK dla Linuxa 64-bit."; exit 1; fi && \
FILE_NAME=$(basename "$DOWNLOAD_URL") && \
echo "Pobieram $FILE_NAME..." && curl -L -O "$DOWNLOAD_URL" && \
echo "Instalacja $FILE_NAME..." && sudo apt install -y ./"$FILE_NAME" && \
echo "Wersja JDK po instalacji:" && java -version

Java 1.8.0_202

Starsza wersja Javy – potrzebna w niektórych starszych aplikacjach.

cd /tmp/ && \
wget -q https://fx.vc-mp.eu/shared/linux/jdk-8u202-linux-x64.tar.gz && \
tar -xzf jdk-8u202-linux-x64.tar.gz && \
sudo mv -v jdk1.8.0_202 /usr/lib/jvm/ && \
mkdir -p ~/.java/deployment && \
DEP_FILE=~/.java/deployment/deployment.properties && touch $DEP_FILE && \
for line in \
"deployment.expiration.decision=NEVER" \
"deployment.javaws.autodownload=NEVER" \
"deployment.javaws.update.timeout=0" \
"deployment.insecure.jres=hide" \
"deployment.security.revocation.check=NO_CHECK" \
"deployment.proxy.type=0" \
"deployment.expiration.check.enabled=false" \
"deployment.security.tls.revocation.check=NO_CHECK" \
"deployment.security.mixcode=DISABLE"; do \
grep -qxF "$line" $DEP_FILE || echo "$line" >> $DEP_FILE; \
done

Po instalacji Java 1.8 możesz mieć kilka wersji Javy w systemie.
Nie przejmuj się – to normalne. Jeśli chcesz ustawić wersję domyślną, użyj komendy:

sudo update-alternatives --config java

Ansible

Automatyzacja konfiguracji i zarządzania systemami.

sudo apt update -y && \
sudo apt install -y software-properties-common && \
sudo add-apt-repository --yes ppa:ansible/ansible && \
sudo apt update -y && \
sudo apt install -y ansible && \
ansible --version

Serwer VNC

Zdalny dostęp do pulpitu Linux Mint.

#!/bin/bash
set -e

USER_NAME="user"                   # Nazwa użytkownika
VNC_PASS="TwojeSuperHaslo123"      # Hasło VNC, maksymalnie 8 znaków!
AUTH_FILE="/var/lib/lightdm/.Xauthority" # TEGO NIE RUSZAĆ
SERVICE_FILE="/etc/systemd/system/x11vnc.service" #TEGO NIE RUSZAĆ

sudo apt update
sudo apt install -y x11vnc net-tools

mkdir -p /home/$USER_NAME/.vnc
printf "%s\n" "$VNC_PASS" | x11vnc -storepasswd stdin /home/$USER_NAME/.vnc/passwd

chown -R $USER_NAME:$USER_NAME /home/$USER_NAME/.vnc
chmod 600 /home/$USER_NAME/.vnc/passwd

echo "[Unit]
Description=VNC dla ekranu logowania
After=display-manager.service network-online.target

[Service]
Type=simple
ExecStart=/usr/bin/x11vnc \
    -display :0 \
    -auth /var/lib/lightdm/.Xauthority \
    -rfbauth /home/$USER_NAME/.vnc/passwd \
    -rfbport 5900 \
    -forever \
    -loop \
    -noxdamage \
    -repeat \
    -shared \
    -capslock \
    -nomodtweak
User=root
Group=root
Restart=on-failure

[Install]
WantedBy=graphical.target" > $SERVICE_FILE

sudo systemctl daemon-reload
sudo systemctl enable --now x11vnc.service

echo "Konfiguracja zakończona. VNC działa na porcie 5900."

Dodatkowe operacje systemowe

Zmiana hasła szyfrowania dysku

Ścieżka:
Dyski → pierwszy dysk → partycja LUKS → Dodatkowe opcje partycji → Zmień hasło

Restart systemu

Po zakończeniu wszystkich operacji i aktualizacji warto zrestartować system, by wszystkie zmiany zostały wprowadzone:

sudo reboot now

Krok 5. Personalizacja i wykończenie systemu

W kolejnych krokach można:

ustawić sobie domyślną przeglądarkę internetową, oraz program do otwierania plików PDF (Okular):

ustawić tapetę pobierając ją z portalu wallhaven.cc, a następnie ustawiając poprzez: Menu -> Tła
ustawić styl graficzny: Menu -> Motywy

I tak o to Linux Mint Cinnamon jest gotowy do codziennej pracy 🙂